Καλές πρακτικές εθελοντισμού

«Καλές Πρακτικές Εθελοντισμού-κοινωνικής και περιβαλλοντικής προστασίας από τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ηλείας και η αξιοποίησή τους στο Αυτοδιοικητικό πλαίσιο Καλλικράτης».

Εκλεκτοί προσκεκλημένοι, φίλες και φίλοι, συνάδελφοι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, κυρίες και κύριοι, το Γραφείο Εθελοντισμού της Ν. Α Ηλείας ήταν το επακόλουθο μιας μεγάλης καταστροφής που συνετελέσθη στην Ηλεία το 2007, και προέκυψε ως αδήριτη ανάγκη για την ενίσχυση και ανακούφιση των πληγέντων. Σημειώνω ότι την περίοδο εκείνη περίπου 1500 μεμονωμένοι εθελοντές και εθελοντικές οργανώσεις ζητούσαν να αξιοποιηθούν. Δεν είναι υπερβολή ότι στήθηκε στα αποκαΐδια της πύρινης λαίλαπας που αφάνισε ανθρώπους και ζωές, λειτούργησε δε με εθελοντές περίπου για 2 μήνες από το πρωί μέχρι το βράδυ.
Δύσκολες και πολύτιμες , δυνατές στιγμές στη ζωή όπου ανυπέρβλητα πράγματα, έγιναν τόσα πολλά σε λίγες μέρες από ανθρώπους- ενεργούς πολίτες που πλαισίωναν το Γραφείο Εθελοντισμού, τα οποία δε θα ήτο δυνατόν να προωθηθούν μέσα από την πολυδαίδαλη γραφειοκρατία που διέπει τα δημόσια πράγματα. Θα μπορούσα να πω ότι λειτούργησε ως παράδειγμα καλής πρακτικής Δημόσιας υπηρεσίας με την συνεπικουρία εθελοντικών οργανώσεων και εθελοντών.
Αυτό το πείραμα εκείνης της περιόδου του 2007 στην Ηλεία αποτελεί μια μαρτυρία πραγμάτωσης ενός σκοπού που υπερβαίνει την ατομική και οικογενειακή καθημερινότητα και καταδεικνύει ότι ο εθελοντισμός είναι μια συνιστώσα της σύγχρονης κοινωνίας που περικλείει τις εκπληκτικές δυνάμεις της κοινωνίας των πολιτών που συχνά κατακερματίζονται εδώ και κει όταν δεν είναι οργανωμένες.
Ακολούθως ο καινούργιος χρόνος του 2008 μας βρήκε στην Ηλεία να μετράμε ακόμα πληγές από τις πυρκαγιές που μαζί με τους σεισμούς δημιούργησαν ρήγμα στον κοινωνικοοικονομικό ιστό, καθώς πολλοί συμπολίτες μας βρίσκονταν χαμένοι χωρίς τους αγαπημένους, δίχως τις εστίες τους, χωρίς τις ζωές τους.
Το Γραφείο Εθελοντισμού έπρεπε να συνεχίσει το υποστηρικτικό του έργο.
Έτσι η καινοτόμα απόφαση του Νομάρχη, με τη σύμφωνη γνώμη του Νομαρχιακού Συμβουλίου, θέτει το Γραφείο Εθελοντισμού ως υπηρεσία της Ν. Α Ηλείας στο οργανόγραμμα λειτουργίας της.
Από τότε μέχρι σήμερα το τμήμα εθελοντισμού βρίσκεται σε συνεχή επικοινωνία και ανατροφοδότηση με οργανισμούς και ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται στην Ηλεία και πέραν αυτής. Ώστε με τις κατα γεγραμμένες ανάγκες , τις εμπειρίες και τις παρατηρήσεις τους , όσον αφορά στην κοινωνία των πολιτών, να χαράσσει τη στρατηγική του, να σχεδιάζει τις δράσεις του και τις παρεμβάσεις στους τομείς :
· Πολιτικής προστασίας και πρόληψης φυσικών καταστροφών
· Προστασίας του Περιβάλλοντος
· Κοινωνικής αλληλεγγύης και υγείας
· Ανασυγκρότησης
· Πολιτισμού παιδείας και αθλητισμού.

Με γνώμονα πάντα την αντίληψη ότι ο εθελοντισμός δεν υποκαθιστά το κράτος, μπορεί όμως να το συμπληρώνει να το επεκτείνει να το εμπνέει να το βοηθά στο ξεπέρασμα γραφειοκρατικών αγκυλώσεων και νοοτροπιών.
Έτσι ο κεντρικός άξονας της στρατηγικής μας για τη λειτουργία του Γραφείου εθελοντισμού συνιστά μια διαρκή διαδικασία που φέρνει κοντά τους ανθρώπους, προωθεί την επικοινωνία και τη συνεργατικότητα, παράγει δίκτυα κοινωνικής ευαισθησίας και περιβαλλοντικής προστασίας. Αυτό μας επιτρέπει να συνδιαλεγόμαστε με τις κοινωνικές ομάδες,- την κοινωνία των πολιτών, ώστε να προάγονται ζητήματα που άπτονται της καθημερινότητας της ποιότητας της ζωής ομάδων ή μεμονωμένων ανθρώπων, να αντιμετωπίζονται ανθρωπιστικές κρίσεις που ολονέν και περισσότερο παρουσιάζονται στην ευμετάβολη εποχή μας.
Επιτακτική ανάγκη για μας στην Ηλεία και λόγω των ακραίων καταστάσεων που ζήσαμε αποτέλεσε και αποτελεί να είμαστε έτοιμοι για την αντιμετώπιση κρίσεων:
1. Με την οργάνωση και το συντονισμό εθελοντών και εθελοντικών οργανώσεων μέσα από ένα μνημόνιο συνεργασίας που επικαιροποιούμε κάθε χρόνο για τις συνέργιες και δράσεις σε έκτακτα γεγονότα.
2. Με την οργάνωση ομάδων ενεργών πολιτών σε συνεργασία με τα Δασαρχεία και την Πυροσβεστική Υπηρεσία για την καλοκαιρινή περιπολία δασών.
3. Με την επιμόρφωση εθελοντών σε ζητήματα πολιτικής προστασίας, πρώτων βοηθειών, ψυχολογικής υποστήριξης πληγέντων. Ήδη από το 2008 έως το Φεβρουάριο του 2010 επιμορφώθηκαν με τη συνεργασία της Νομαρχιακής Επιτροπής Λαϊκής επιμόρφωσης Ηλείας (ΝΕΛΕ) δύο ομάδες εθελοντών οι οποίες αποτελούν τον πιστοποιημένο σύλλογο πολιτικής προστασίας με την επωνυμία «ΠΡΟΤΕΚΤΑ Ηλείας».
4. Με την προστασία του περιβάλλοντος και των οικοσυστημάτων η οποία αποτελεί για μας μια διαρκή προτεραιότητα που συναντά το ενδιαφέρον και την ευαισθησία εκατοντάδων πολιτών μικρών και μεγάλων. Γι’ αυτό και οι αναδασώσεις που έγιναν σε καμένες περιοχές της Ηλείας μετά τις πυρκαγιές ήταν δράσεις που αγκαλιάσθηκαν από δεκάδες εθελοντές και φορείς της Ηλείας καθώς και πολίτες άλλων περιοχών.
Κυρίες και κύριοι, τα γραφεία Εθελοντισμού υπηρετούν το λόγο ύπαρξής τους όταν έχουν όραμα και στρατηγική τη συνεχή επικοινωνία με την κοινωνία των πολιτών για την παραγωγή εθελοντικού έργου σύμφωνα με καταγεγραμμένες ανάγκες και μέσα από δραστηριότητες ακτιβισμού και λειτουργίας προστατευτικών δικτύων. Ιδιαιτέρως σε περιόδους κρίσεων τα Γραφεία εθελοντισμού αποτελούν αφ’ ενός το συντονιστικό φορέα για την κατεύθυνση ανθρώπων και αγαθών εκεί που πραγματικά χρειάζεται και αφετέρου συντονίζουν την εθελοντική εργασία ώστε να γίνεται αποτελεσματική για να κρατούνται ενεργά τα δίκτυα που προάγουν την κοινωνική συνοχή.
Στο νέο πλαίσιο λειτουργίας των Καλλικρατικών Δομών της τοπικής αυτοδιοίκησης δεν προβλέπονται υπηρεσίες εθελοντισμού ίσως να εμπεριέχονται στην Υπηρεσία πολιτικής προστασίας, ο εθελοντισμός όμως και οι συνέργιες της κοινωνίας των πολιτών δεν αφορά μόνον την αντιμετώπιση κρίσεων.
Στο άρθρο 76 στην προβλεπόμενη επιτροπή διαβούλευσης συμμετέχουν οι εθελοντικές οργανώσεις, στην δε περιφέρεια στο άρθρο 178, στην περιφερειακή Δομή διαβούλευσης αναφέρεται ότι συμμετέχουν φορείς της κοινωνίας των πολιτών
Η ενασχόλησή μου με την αρμοδιότητα του συντονισμού και της ενίσχυσης του εθελοντικού έργου μέσα από μια υπηρεσία της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης μου επιτρέπει να θεωρώ ότι για να μη χαθεί το πολλαπλασιαστικό όφελος που έχει παραχθεί στην κοινωνία, στον τομέα αυτό, είναι αναγκαίο να υπάρξουν ρυθμίσεις στον καινούργιο Καλλικρατικό νόμο περί Τοπικής αυτοδιοίκησης που να αφορούν στη λειτουργία τέτοιων δομών-υπηρεσιών που είτε θα ονομάζονται Γραφεία της κοινωνίας των πολιτών, είτε Εθελοντισμού ή όπως αλλιώς, στους Καλλικρατικούς Δήμους, με κεντρικό Περιφερειακό Γραφείο στο οποίο μπορεί να υπάγεται το Μητρώο Εθελοντικών οργανώσεων και Εθελοντών του Νομού και το οποίο θα είναι σε απόλυτη επικοινωνία με τα αντίστοιχα των Δήμων. Πιστεύω ότι η κατάτμηση του Μητρώου ανά υπηρεσία π.χ στην υπηρεσία περιβάλλοντος , πολιτικής προστασίας κ.λ.π. δεν υπηρετεί το πνεύμα της διάχυσης του Εθελοντισμού δεν υποβοηθά και δεν κινείται στην κατεύθυνση την συνέργειας δράσεων σε όλο το φάσμα της κοινωνικής ζωής. Η κοινωνία των πολιτών στην οποία ανήκει κάθε σύλλογος, κάθε Εθελοντικός οργανισμός, χρειάζεται συνεχή ανατροφοδότηση, την κάθε είδους ενίσχυση, την επιμόρφωση των μελών της, η οποία μπορεί να επιτυγχάνεται μέσα από μνημόνια συμπράξεων και συντονισμού δράσεων και μέσα από ευρωπαϊκά προγράμματα για να δρα αποτελεσματικά στα διάφορα επίπεδα της καθημερινότητάς μας.
Αυτό τον ρόλο καλείται να τον επιτελέσει η τοπική Αυτοδιοίκηση με τις νέες υπηρεσίες ενίσχυσης του Εθελοντισμού που θα αποτελέσουν μοχλούς στήριξης, ενδυνάμωσης και προαγωγής του εθελοντικού έργου, της κοινωνικής οικονομίας και επιχειρηματικότητας σε μια νέα εποχή που οραματιζόμαστε.
Και επειδή το εθελοντικό κίνημα αποτελεί δείκτη κουλτούρας και ανάπτυξης της κοινωνικοοικονομικής ζωής μιας χώρας είναι επιτακτική ανάγκη αυτή την περίοδο να προσδώσουμε ώθηση περαιτέρω στα βήματα που έχουμε κάνει εμπρός στον ευαίσθητο αυτό τομέα, στην καινούργια αυτοδιοικητική εποχή.

Διατσέντα Φανού Φουσκαρίνη